Bibliotheken moeten 2 dingen niet willen: er voor iedereen zijn en belangrijk gevonden worden. Want beide zorgen ervoor dat de bieb er uiteindelijk alleen voor mensen met minder kansen is. Laten we zoeken naar relevantie en toegevoegde waarde voor veel verschillende mensen. Wie weet kan dat met het freemium model.
De nieuwe bibliotheek is goed op weg. Dat blijkt uit een rapport over de stand van de biebsector dat in de Tweede Kamer ligt. Nu de eerste fase van het plan van de commissie Cohen is geslaagd, is de vraag: Wat is de volgende stap?
Als nieuwkomer in de bibliotheek valt het me op dat we relevant proberen te zijn voor onze financiers. We doen samen veel goeds voor de mensen en rapporteren vlijtig aan wethouders, gedeputeerden en het rijk. Het gevolg: Taalhuizen en Digisterkers hebben een belangrijke plek op de agenda van bibliotheken. Maar is het helpen van mensen met een achterstand de enige manier om relevant te zijn voor onze stads-, dorps- en wijkgenoten?
Nee, natuurlijk niet. Maar er schuilt wel een gevaar.
Activiteiten waarvan het subsidiepotje ter discussie staat door (gemeentelijke) bezuinigingen kunnen het nog wel eens lastig krijgen. Zeker als ze niet direct bijdragen aan het bijspijkeren van achterstanden, maar aan persoonlijke ontwikkeling of ze ‘gewoon’ leuk zijn.
Het bibliotheek-is-belangrijk-spook waart door het land
Bezuinigingen noopt bibliotheken de laatste tijd tot het roepen dat het belangrijk is wat ze doen. Dat kan niet anders als bibliotheken op school en taalhuizen op de tocht staan. Voor het imago van de stoffige bieb is het fataal als het instituut met “belangrijk” wordt vereenzelvigd. Want iets dat belangrijk is, is nooit leuk, interessant of inspirerend.
- Het is belangrijk om elke dag voldoende water te drinken
- Het is belangrijk om je belastingaangifte op tijd te doen
- Het is belangrijk om op tijd te slapen
- Het is belangrijk om naar de bibliotheek te gaan
We moeten voorkomen dat als een bibliotheekvestiging op het punt staat te verdwijnen of subsidie verliest, iedereen die die er nooit kwam roept dat het zo belangrijk is. Als bezitters van én een stationwagen, én een boodschappenautootje én een klassieke mooi-weer-cabrio die roepen dat het zo erg is dat de bushalte verdwijnt.
Het is daarom belangrijk (daar ga ik ook al!) om meer verschillende groepen naar de bibliotheek te krijgen. Mensen die ons al weten te vinden moeten we koesteren. Andere mensen moeten we naar binnen trekken met relevante diensten en activiteiten. Zonder dat we roepen dat we er voor iedereen zijn (want dan zijn we er voor niemand).
Het freemium model zou weleens een stap in de goede richting kunnen zijn.
Andere groepen trekken met het freemium model
Een freemiumlidmaatschap kost een lid niets, maar daar krijgt hij wel wat voor. Uiteraard veel minder dan betalende leden. Maar als hij zijn maximale X boeken heeft geleend of Y gratis activiteiten heeft bezocht, gaat hij betalen voor de diensten die hij daarna afneemt. Ideaal voor mensen die de bieb een warm hart toedragen (en dat zijn) er veel, maar niet per se voor een lidmaatschap willen betalen.
Het voordeel voor biebs: toegang tot andere soorten doelgroepen. Het enige probleem is dat we dan wel moeten gaan ontdekken wat deze mensen willen van hun bieb. Want het freemium model geeft geen antwoord op de vraag: wat maakt de bieb relevant voor mensen met verschillende wensen. Maar het geeft wel de ruimte om dat te ontdekken.
Over het freemium model voor bibliotheken las ik een goed artikel van Ronald Capelle. Een aantal bibliotheken van Probiblio gaat al over naar freemium. Goed om in de gaten te houden.
Lees meer over het freemium model
5 redenen waarom bibliotheken freemium moeten worden
door: Ronald Capelle (6 minuten)
BiebApp nu beschikbaar voor alle Probiblio Wise bibliotheken!
door: Probiblio (3 minuten)